Saudi Arabia, Nag-Hapi, Yipee, Yehey

by Max Bringula
published in Abante ME Edition, 27 December 2011

Tuwing sumasapit ang buwan ng Disyembre, hindi lamang Kapaskuhan ang inaabangan at kinasasabikan ng mga OFWs dito sa Silangang bahagi ng Saudi Arabia, kungdi pati na ang taunang Filipino Community Day na isinasagawa ng Saudi Arabia Hiligaynon, Inc. (SAHI) taun-taon.

Tradisyon na ngang maituturing ang taunang pagdaraos ng Filipino Community Day sa Eastern Province na ang tanging hangarin ay makapaghatid-saya at aliw sa mga kababayan natin sa pamamagitan ng pag-iimbita ng mga sikat na personalidad upang magtanghal at mapasaya ang libu-libong OFWs na nagtratrabaho at naninirahan sa bahaging ito ng Saudi Arabia.

Ilang tanyag na showbiz personalities na rin at political icons ang naging bahagi sa layuning ito tulad nina Pooh, Mark Bautista, Erik Santos, Nyoy Volante, Bayani Agbayani, Jun Polistico, Jograd Dela Torre, Norman Mitchell, Hajji Alejandro, Rannie Raymundo, Sen. Miriam Defensor-Santiago, Sen. Franklin Drilon at former Sen. Robert Jaworski.

Sa taong ito, lalo pang pina-igting ng pamunuan ng SAHI ang okasyon nang maanyayahan ng grupo ang sikat na triumvirate ng popular na noontime show ng ABS-CBN, ang Hapi, Yipee, Yehey (HYY), na walang iba kungdi sina John Estrada, Randy Santiago at Rico J. Puno.

Di magkamayaw ang mga manonood nang lumabas na sa entablado ang tatlo at simulan ang kanilang usual stint na ginagawa sa Hapi, Yipee, Yehey na pag-awit at pag-sayaw. Kahit mataas na ang sikat ng araw, di ito alintana ng manonood kahiman ang pagsisiksikan ng tao, mapanood lamang ang mga hinahangaang hosts ng HYY.

Ang Hapi, Yipee, Yehey ay lagi ng inaabangan at pinapanood araw-araw ng milyun-milyong OFWs di lamang sa Saudi Arabia kungdi sa buong mundo. Kaya’t di kataka-taka ang dami ng tao na bumuhos noong December 9, 2011 sa lugar na pinagdarausan taun-taon, ang Cobra Amusement Park, Dammam, Kingdom of Saudi Arabia. Record-breaking na maituturing ang pagtatanghal ng tatlo sapagkat nalagpasan nito ang record na naitala ni Pooh noong nakaraang taon. Bumilang sa 16,000 katao ang nanood, mas marami ng mahigit na siyam na libo.

Kaya nga’t labis-labis ang pasasalamat ng pamunuan ng SAHI sa pangunguna ng Pangulo nito na si Engr. Reggie Montana, sa bawat OFWs na patuloy na tumatangkilik ng kanilang Filipino Community Day na ngayo’y nasa ikalabing-pitong taon na. Dahil sa suportang ito, sisikapin nilang mas papaigtingin pa ang pagtatanghal ng Filipino Community Day sa mga darating na taon.

Samantala, bukod kina John, Randy at Rico J, nagpaunlak din ng awit at sayaw ang mga kilalang Filipino talents ng Eastern Province, Saudi Arabia tulad nina Johans Benedict Cipriano, Champion – Eastern Region Got Talents 2011,Sandunes (a male-group talents composed of Jaypee Vega, Jonrey Salvia, Ferdie Neuda, Bong Buella, Jerwin Marana), FILPOP Twins (Gella Shekhinah Perez and Eunice Aritao), La Diva (RJ Sayud and Dalisay Samatra), Champion – Dammam Got Talents 2011, Al Suwaidi Dynamic Movers, Nikos Fluiz Magno Catanus – Little Prince OFW 2011, Nik Steps Dance Studio Dancers of Analiza Catanus (composed of Julia dela Torre, Bexymir Angelo, Cristine Pizarro, Precious Manansala and CJ Manalo), at Nell Charisse Ameera Bejasa, Little Princess OFW 2009 na siyang nanguna sa pag-awit ng Philippine National Anthem sa nasabing okasyon.

Tumayong mga emcees sa okasyon sina Flor Catanus ng TFC-Balitang Middle East, Bong Buella ng FILPOP at Roilo Alojado ng AFCSCOM.

Ipinapaabot naman ng SAHI ang pasasalamat sa mga sponsors nito na kung hindi sa kanila’y di maisasakatuparan ang nakagawian ng Filipino Community Day, tulad ng ABS-CBN Global (TFC) represented by Mr. Edgardo B. Garcia, Managing Director, Europe & Middle East, Al Suwaidi Holdings Company, Nesma & Partners, Western Union, LBC, Sky Freight Forwarders, Ayala Land, Friendi Mobile, Alicafe, New Cabalen Restaurant, ITL World, Lulu Hypermarkets, Dar As Sihha Medical Center, Zamil Travel, Etihad Airways, Penshoppe, at Mohammad Al-Dossary Hospital.

Gayundin sa walang-sawang pakikipag-tulungan ng Philippine Embassy Riyadh at POLO-ERO sa pangunguna ni Ambassador Ezzedin Tago and Labor Attache Adam Musa.

Ang SAHI ay accredited community partner (ACP) ng Philippine Embassy Riyadh at lehitimo at aktibong miyembro ng AFCSCOM (All Filipino Community and Sports Commission), umbrella organization ng iba’t ibang Filipino community groups sa Eastern Province. Naitatag ang SAHI noong 1993 at naka-registered sa SEC Securities Exchange Commission).

Pagpapalit ng Kontrata (Saudi Labor Law, Series 5)

by Max Bringula
published in Abante ME Edition, 19 Oct 2100

Isa sa madalas na problemang kinahaharap ng mga kababayan nating nakikipagsapalaran sa abroad ay ang contract switching o pagpapalit ng kontrata sanhi ng pakikipag-kuntsaba ng mga ahensiya sa atin sa employer na kumukuha ng trabahador.

Ang kalakarang nangyayari ay papapirmahan ang bagong dating na trabahador o bago ito magsimula ng kanyang trabaho ng panibagong kontrata kung saan ang suweldo ay binawasan mula sa orihinal na halagang pinirmahan sa Pilipinas.

Kapag naman tumanggi ang pobreng manggagawa, tatakutin itong papauwiin at pagbabayarin ng lahat ng nagastos ng kumpanya sa kanya pati na ang pamasaheng pabalik sa Pilipinas.

Kung kaya’t mapipilitan na lamang ito na pumirma na minsa’y purong Arabic pa at walang English translation. Lalo na nga’t kapag sumagi na sa isipan niya ang mga nagastos para makapag-abroad lamang at ang pamilyang umaasa at naghihintay ng kanyang padala.

Minsan naman, sa airport pa lamang ay may papapirmahan ng bagong kontrata o kaya’y Waiver na nagsasabing di sila tutol sa ibabawas sa kanilang suweldo. At dahil nasa airport na at nagkasubuan na kumbaga dahil nakapag-benta na ng kalabaw, nakapag-sanla ng sakahan, at kung anu-ano pang kompromisong natanguan, iiling-iling na lamang pipirma ang kaawa-awang manggagawa.

Gayunpaman, dapat bang hayaan na lamang ang ganitong panloloko? Magbubulag-bulagan na lamang ba’t magbibingi-bingihan sa mga kaapihang ito na nararanasan ng ilan nating mga kababayan? Wala bang batas na pinaiiral upang maparusahan ang gumagawa nito?

Mayroon naman, yun nga lamang dapat maging mapagbantay ang bawat isa upang di mababale-wala ang mga batas na isinagawa para mapangalagaan ang karapatan at kapakanan ng manggagawang Pilipino.

Kamakailan lamang ay ipinasara ng POEA (Philippine Overseas Employment Administration) sa tulong ng Embahada ng Pilipinas sa Saudi Arabia ang Workgroup Travel Agency sa Pilipinas na nanloko ng mahigit na isandaang manggagawang Pilipino na kanilang ni-recruit para sa Al Ewan Company.

Lumapit ang mga kababayan nating ito na nagtratraho sa Al Ewan Company sa Pag-asa Community Support Group, isang Filipino community group sa Eastern Province, Saudi Arabia na tumutulong sa mga distressed workers. Idinulog nila ang tungkol sa pagpapalit ng kanilang kontrata kung saan nabawasan ang kanilang buwanang suweldo.
Mula sa dating One Thousand One Hundred Twenty Five Saudi Riyals (SR 1125), ito’y ginawa na lamang Six Hundred Fifty (SR 650).

Sa dagliang pagkilos ng mga kawani ng Embahada at POEA, muling naibalik sa dating orihinal na halaga ang kanilang suweldo.

A. Ano ang sinasabi at nakasaad sa Saudi Labor Law patungkol sa Pagpapalit ng Kontrata?

Ang Pagpapalit ng Kontrata ay pagsasagawa ng panibagong kontrata na kaiba sa naunang pinirmahan at napagkasunduan.

Pinahihintulutan lamang ang pagsasagawa ng Pagpapalit ng Kontrata kung may pagkakaunawaan ang dalawang partido (manggagawa at nagpapa-trabaho) patungkol sa karagdagang kundisyones, o pagwawasto, pagsasa-ayos ng kontrata o bahagi ng kontrata, o mga salitang dapat na gamitin.

Hindi matatawag na legal ang Pagpapalit ng Kontrata kung hindi malayang pinahihintulutan ng alin man sa magkabilang partido ang pagbabagong gagawin.

Subalit kung ang pagbabago o pagpapalit ay ginamitan ng dahas, ng puwersa o pananakot, o ng pandaraya, ang kontratang ipinalit at pinirmahan ay pinawawalang-bisa.

Ang pinalitang kontrata ay pinawawalang-bisa rin ito kung ang kontrata o ang salitang ginamit o kundisyones na nakalahad ay lihis sa umiiral na batas, kahiman ang manggagawa ay malayang pumayag sa pagbabago nito.

B. Pinapayagan bang ibaba ang sahod ng trabahador sa loob ng panahon ng kontrata?

Labag sa batas na ibaba ng employer ang pasahod sa kanyang mga trabahador, na walang makatarungang dahilan sa loob ng panahon ng kanyang pinirmahang kontrata, at kung walang pahintulot mula sa manggagawa.

C. Ang employer ba ay puwedeng mag-utos sa isang manggagawa na gawin ang trabahong kaiba sa napagkasunduang gagawin o gagampanang trabaho?

Ayon sa patakaran, hindi kailanman pinapayagan ang employer na magpagawa o mag-utos sa kaniyang trabahador na gawin o gampanan ang tungkulin na kaiba sa napagkasunduan sa kontrata na walang pahintulot sa manggagawa.

Gayunpaman, maliban sa mga kasong pangangailangan na hindi maiiwasang gawin, hindi maaaring utusan ang trabahador na gawin itong sapilitan, maliban lamang kung may kasulatan ang manggagawa na pumapayag siyang gawin ang trabahong ibinibigay sa kaniya ng employer na pansamantala lamang.

*****

Sa susunod na serye, tatalakayin naman natin ang tungkol sa Patakaran sa Oras ng Patrabaho (o working hours), sa Days Off at sa Paid and Unpaid Leave.

(For comments and reactions, please eMail at maxbringula@yahoo.com or send text message only on 00-966-502319535. Pakilagay ang inyong pangalan at lokasyon.)

Philippine Ambassador Ezzedin Tago Meets with Saudi Ministers

Si Amb. Tago habang kausap ang Saudi Ministry of Foreign Affairs na si HRH Prince Khalid bin Saud bin Khalid.

Si Ambassador Tago habang kausap ang Saudi Minister of Agriculture na si H.E. Dr. Fahd bin Abdulrahman bin Balghunaim.

by Max Bringula
Published in Abante ME Edition

Dalawang mahalaga at magkasunod na okasyon ang naganap kamakailan lamang sa relasyon ng bansang Saudi Arabia at Pilipinas.

Ito’y nang bumisita sa Saudi Ministry of Foreign Affairs at Saudi Ministry of Agriculture ang bagong Ambassador ng Pilipinas sa Saudi Arabia, H.E. Ezzedin Tago.

Inaasahan na ang pagbisitang ito ay magpapalawig pa ng relasyon ng Pilipinas at Saudi Arabia kung saan mayroong mahigit na isang milyong OFWs na naninirahan at nagtratrabaho.

Unang binisita ni Ambassador Tago ang Headquarters ng Saudi Ministry of Foreign Affairs sa Riyadh kung saan kanyang nakadaupang-palad ang Minister Assistant ng Saudi Ministry of Foreign Affairs na si HRH Prince Khalid bin Saud bin Khalid.

Malugod na tinanggap ni HRH Prince Khalid ang bagong Ambassador sa kanyang opisina lakip ang pagbati at hangarin ng tagumpay sa tungkulin nito na mapainam ang ugnayan ng dalawang bansa.

Nabanggit ni HRH Prince Khalid na ang huling pagbisita niya sa Pilipinas ay noong 2009 kung saan pinangunahan niya ang pasinaya ng bagong gusali ng Saudi Embassy sa Makati.

Ayon sa Assistant Minister, HRH Prince Khalid, malaki ang paghanga at pagtitiwala ng Saudi Arabia sa mga manggagawang Pilipino dahil sa kanilang pagiging professional at dedikasyon sa trabaho. Kanyang hangad na nawa’y lumawig pa ang oportunidad ng manggagawang Pilipino sa pagtratrabaho sa Saudi Arabia.

Samantala, nagtungo rin sa Ministry of Agriculture sa Riyadh si Ambassador Tago upang katagpuin ang Saudi Minister of Agriculture na si H.E. Dr. Fahd bin Abdulrahman bin Balghunaim.

Natalakay sa pulong na nabanggit ang pagpapainam pa ng ugnayan ng dalawang bansa sa larangan ng Agrikultura. Inihayag ng Saudi Minister of Agriculture ang buong suporta ng Saudi Arabia sa mga proyektong naglalayong mapalawig ang pagtutulungang technical sa pananim at palaisdaan (agriculture and fisheries).

Tiniyak naman ng butihing Ambassador na handang makipagtulungan ang Pilipinas sa Saudi private sector at sa Saudi Chamber of Commerce and Industry upang higit na mapalaganap ang bilateral trade and investments ng dalawang bansa.

Ipinaabot din ni Ambassador Tago sa Saudi Minister ang imbitasyon ng Pilipinas na magdagdag pa ng investment nito sa Pilipinas.

Ipinagmamalaking binanggit ni H.E. Dr. Fahd ang huling pagbisita niya sa Pilipinas noong May 2009 kasama ang iba pang delegasyon mula sa Saudi Arabia na ang pakay ay para tumingin ng “lucrative investments” sa Pilipinas. Silay tumungo at pumasyal noon sa Manila at Davao.

Kasama sa meeting na ito nina Ambassador Tago at Saudi Minister Dr. Fahd sina Faisal Abdullah, Philippine Commercial Representative na naka-base sa Philippine Consulate sa Jeddah, at si Paul Saret, Third Secretary and Economic Officer na naka-base naman sa Philippine Embassy, Riyadh.


TSD Readers’ Corner:

(Para sa mga masusugid nating mambabasa ng TSD o Tinig sa Disyerto, tayo’y maglalaan ng espasyo sa column na ito para sa inyong mga katanungan o kahilingan, at sisikapin ng inyong lingkod na matugunan ito sa abot ng ating kaalaman.)

Saan Puwedeng Magpa-Notarize sa Alkhobar

Hi Sir Max, I’m Angelic from Mandaluyong. My husband is currently working at Alkhobar, Saudi Arabia. I keep on searching in the internet regarding notarization sa Alkhobar. Baka po may alam kayo kung saan po puwedeng magpa-notarize ng SPA (Special Power of Attorney) sa Alkhobar. Maraming salamat po. – Angelic, Mandaluyong, Philippines

Dear Angelic, salamat sa iyong pagsulat. Walang Embahada o Konsulada rito sa Alkhobar, Saudi Arabia. Kung kaya’t walang regular consulate services na isinasagawa sa Alkhobar tulad ng notarization. Nagkakaroon lamang ng buwanang Embassy On-Wheels (EOW) tuwing katapusan ng buwan kung saan bumibisita sa Eastern Province, Saudi Arabia ang mga taga-Embahada para magsagawa ng passport renewal at notarization. Maaaring magpunta ang Mister mo kung magpapa-notarize siya kapag may Embassy On-Wheels na ginaganap tuwing katapusan ng buwan sa Al Jazeera International School sa Dammam.

Ang susunod na EOW schedule ay sa 20 at 21 ng October 2011. Maaari siyang tumawag sa telepono 4821802 / 4823559 – Philippine Embassy, Riyadh o sa 8941846 / 8942090 – POLO, Eastern Region Operations para sa eksaktyong schedule nito.

Ngiti sa Gitna ng Unos

by Max Bringula Chavez
Published in Abante ME Edition

Ang Pinoy ay may isang katangi-tanging ugali na maipagmamalaki mo, ugaling mamamalas sa mga kuhang larawan at gumagalaw na imahen na mapapanood sa telebisyon, YouTube, at social-networking sites. Ugaling bibihira mong makita sa ibang lahi at bansa.

Ang aking tinutukoy ay ang ugali nating nakangingiti sa gitna ng unos at nararanasang kalamidad.

Tulad na lamang ng mga larawang kuha sa nakaraang pananalanta ng bagyong Pedring na makikita n’yo sa artikulong ito.

Mga kabataang nagtatampisaw sa tubig at nagkakatuwaan gayong sa kanilang likuran ay humahampas ang nagngangalit na mala-tsunaming alon na maaaring kumitil ng buhay.

Hindi nila alintana ang kapahamakang maaaring dumating maranasan lamang ang kakaibang galak na madarama dulot ng tubig at alon.

Gayundin naman ng larawang ito ng lalaking bitbit ang ang kanyang kaibigang aso. Aninag na aninag mo ang kasiyahan sa kanyang mukha habang karga-karga ang asong nagtataka pa marahil sa nagaganap sa paligid.

“Walang iwanan” yan marahil ang sambit niya sa kaibigan. Kung kaya’t hindi alintana ang haba at taas ng bahang babaybayin mailigtas lamang ang kaibigang minamahal.

Hindi ba’t ganyan din tayong mga Pinoy? Kung para sa ating mahal sa buhay, handa tayong harapin ang ano mang hirap na susuungin ng walang paghihinagpis o kalungkutan bagkus taglay ang ngiti at kagalakang maibigay sa minamahal ang saya at kaginwahaan sa buhay.

Alam kong maraming kapwa ko OFWs ang makare-relate sa aking tinuran. Gayundin ang katotohanan na sa gitna ng unos, ng kahirapan, ng sakit ng katawan at kalooban, may ngiti pa ring nananalaytay sa ating mga labi lalo na nga’t kung ang sanhi ng mga ito’y para sa minamahal. Handang magtiis. Handang mag-sakripisyo.

Sa totoo, malaki ang nagagawa ng pag-ngiti. At ito marahil ang dahilan kung bakit tayong mga Pilipino ay nakatatagal, nakapagtitiis, nakapagtitiyaga gaano man kahirap ang ating trabaho, o gaano man pasaway ang ating mga kasamahan sa lugar ng ating trabaho.

Ito ang dahilan kung bakit ang mga Pilipino ay siyang inaasahan at ipinagmamalaki ng mga banyaga sa mga kumpanyang ating pinagtratrabauhan.

May diskarte raw kasi ang Pinoy. Nakakangiti at masiyahin. Tinatawanan ang problema bagama’t may aksiyon din namang kaakibat na ginagawa.

Kaya nga’t huwag pagtakhan ang ugaling ito ng Pinoy. Huwag mabigla sa larawang ating nakita.

Sapagka’t yan ang Pinoy – nakakangingiti sa gitna ng unos.

TSD Readers’ Corner:

(Para sa mga masusugid nating mambabasa ng TSD o Tinig sa Disyerto, tayo’y maglalaan ng espasyo sa column na ito para sa inyong mga katanungan o kahilingan, at sisikapin ng inyong lingkod na matugunan ito sa abot ng ating kaalaman.)

Pagsunod sa Napagkasunduang Kontrata

May problema po kami sa aming kumpanya pinatratrabauhan. Yung kontratang aming pinirmahan sa Pinas ay di nasusunod. Sa kontrata nakasaad na maximum of 8 hours ang duty at 6 working days in a week. Pero kami ay walang days-off at pati duty hours namin ay 10 hours at minsan mahigit pa na wala namang binabayaran na overtime. Ano po ang aming gagawin? Maaari ba naming habulin yung nakasaad sa kontrata? – an OFW in Saudi Arabia.

Dear kabayan, by all means, may karapatan kayong habulin o ipatupad ang nakasaad sa kontratang inyong pinirmahan kung ito’y hindi sinusunod ng inyong amo tulad ng 8 working hours a day and payment of overtime na pawang nakatala rin sa Saudi Labor Law.

I suggest na kausapin ninyo muna ng maayos ang inyong amo o yung may-ari ng kumpanya at ilahad ang inyong hinaing at katanungan. At kapag ganoon pa rin at di nila tinupad yung sinasabi sa kontrata bagama’t nakipag-usap na kayo, maari kayong lumapit na sa kinatawan ng ating Embahada. Maaari kayong tumawag sa mga sumusunod na numero:

4821802 / 4823559 – Philippine Embassy, Riyadh
0515124797 o 6658462 ext. 101 – Philippine Consulate, Jeddah
8941846 / 8942090 – POLO, Eastern Region Operations


(For comments and reactions, please eMail at maxbringula@yahoo.com or send text message only on 00-966-502319535. Pakilagay ang inyong pangalan at lokasyon.)

Bagong Bagyo, Dating Gawi

by Max Bringula Chavez
publised in Abante ME Edition on 30 September 2011

Dalawang taon na rin pala ang nakalipas nang salantahin ng bagyong Ondoy ang hilagang bahagi ng bansa noong September 2009. Sariwa pa sa kamalayan ng maraming Pinoy ang mala-delubyong trahedya na iyon na kumitil ng di iilang buhay at sumira ng milyun-milyong ari-arian.

Bagama’t normal lamang sa Pilipinas ang makaranas ng bagyo taun-taon na umaabot sa halos mahigit sa dalawampu ang bilang, kakaiba pa ring maituturing ang bagyong Ondoy sanhi ng pinsalang idinulot nito na nagbigay-daan upang mabuksan ang kaisipan ng karamihang Pilipino sa kahalagahan ng pangangalaga sa kapaligiran.

Matatandaan na isa sa naging dahilan ng pagbaha lalo na sa lugar sa Kamaynilaan na dati-rati’y hindi lumulubog at di nakararanas ng lagpas-taong tubig-baha tulad ng Marikina, Pasig at Quezon City ay ang walang-pakundangang pagtapon ng basura sa karagatan, ilog at mga estero. Dahil dito, ang mga lagusan na dapat sana ay daraanan ng tubig ay nasarhan ng mga basurang itinapon kung kaya’t humanap ng ibang lagusan ang tubig na nagdulot ng mataas na baha sa mga lugar na nabanggit.

Gayundin, ang walang-humpay na pagputol ng mga punung-kahoy ay lumilikha rin ng mataas na pagbaha sanhi ng tuloy-tuloy na pagragasa ng tubig at pagdausdos ng lupa o yung tinatawag na “landslide”, pagkat walang ugat ng puno na dapat sana ay sasalo sa tubig na dala ng bagyo.

Ngayon, hindi pa man natatapos ang taong 2011, ay labing-anim na na bagyo ang dumaan sa Pilipinas, at ang pinakahuli nga ay ang bagyong Pedring na isang super typhoon na may lakas na 130-140 kilometers per hour.

Sabi ng marami na sanay na sa mga bagyong dumaraan sa Pilipinas, “bagong bagyo, dating gawi”, na ang tinutukoy ay ang paghahandang ginagawa kapag may malakas na bagyong darating tulad ng pagtungo sa evacuation centers, paglikas sa mga matataas na lugar, pagkumpuni ng mga sirang bubungan, pagligpit ng mga gamit upang di abutin ng baha, pag-imbak ng mga de-lata’t mga kakailanganing pagkain, at iba’t iba pang paghahandang ginagawa tuwing sasapit ang ganitong panahon.

Ngunit nawa’y ang katagang “bagong bagyo, dating gawi” ay di maging palasak na salita na lamang at hungkag sa aral na dapat matutunan ng bawat isang Pilipino.

Aral tulad ng pagsisikap na pangalagaan ang kapaligiran upang maiwasan ang pagbaha. Ang pagiging pro-active o pagiging handa bago man dumating ang bagyo o ano mang kalamidad.

Mga tungkuling di lamang naka-atang sa pamahalaan kungdi sa bawat isang Pilipino upang hindi na muling maranasan pa ang mala-Ondoy na trahedya sanhi ng ating kapabayaan.

Nang magkagayon, hindi na “bagong bagyo, dating gawi” ang ating sasambitin kungdi “bagong gawi para sa isang matatag at laging-handang Pilipino”.

TSD Readers’ Corner:

(Para sa mga masusugid nating mambabasa ng TSD o Tinig sa Disyerto, tayo’y maglalaan ng espasyo sa column na ito para sa inyong mga katanungan o kahilingan, at sisikapin ng inyong lingkod na matugunan ito sa abot ng ating kaalaman.)

TSD Muling Nagbabalik

Sa ikawalang pagkakataon, muling humihingi ng paumanhin ang inyong lingkod sa pagkakabalam ng column na ito sanhi ng di maiiwasang kadahilanan. Simula sa isyung ito, muling magbabalik ang Tinig sa Disyerto (TSD) na inyong minahal at naging bahagi na ng buhay-OFW.

Ating itutuloy din ang nabinbin na serye tungkol sa “Mga Dapat Malaman sa Saudi Labor Law”.

Muli, ako’y nagpapasalamat sa inyong patuloy na pagtangkilik.

(For comments and reactions, please eMail at maxbringula@yahoo.com or send text message only on 00-966-502319535. Pakilagay ang inyong pangalan at lokasyon.)

Bagong Bagyo, Dating Gawi

by Max Bringula published in Abante ME Edition, 30 September 2011 Dalawang taon na rin pala ang nakalipas nang salantahin ng bagyong Ondoy ang hilagang bahagi ng bansa noong September 2009. Sariwa pa sa kamalayan ng maraming Pinoy ang mala-delubyong trahedya na iyon na kumitil ng di iilang buhay at sumira ng milyun-milyong ari-arian. Bagama’t normal lamang sa Pilipinas ang makaranas ng bagyo taun-taon na umaabot sa halos mahigit sa dalawampu ang bilang, kakaiba pa ring maituturing ang bagyong Ondoy sanhi ng pinsalang idinulot nito na nagbigay-daan upang mabuksan ang kaisipan ng karamihang Pilipino sa kahalagahan ng pangangalaga sa kapaligiran. Matatandaan na isa sa naging dahilan ng pagbaha lalo na sa lugar sa Kamaynilaan na dati-rati’y hindi lumulubog at di nakararanas ng lagpas-taong tubig-baha tulad ng Marikina, Pasig at Quezon City ay ang walang-pakundangang pagtapon ng basura sa karagatan, ilog at mga estero. Dahil dito, ang mga lagusan na dapat sana ay daraanan ng tubig ay nasarhan ng mga basurang itinapon kung kaya’t humanap ng ibang lagusan ang tubig na nagdulot ng mataas na baha sa mga lugar na nabanggit. Gayundin, ang walang-humpay na pagputol ng mga punung-kahoy ay lumilikha rin ng mataas na pagbaha sanhi ng tuloy-tuloy na pagragasa ng tubig at pagdausdos ng lupa o yung tinatawag na “landslide”, pagkat walang ugat ng puno na dapat sana ay sasalo sa tubig na dala ng bagyo. Ngayon, hindi pa man natatapos ang taong 2011, ay labing-anim na na bagyo ang dumaan sa Pilipinas, at ang pinakahuli nga ay ang bagyong Pedring na isang super typhoon na may lakas na 130-140 kilometers per hour. Sabi ng marami na sanay na sa mga bagyong dumaraan sa Pilipinas, “bagong bagyo, dating gawi”, na ang tinutukoy ay ang paghahandang ginagawa kapag may malakas na bagyong darating tulad ng pagtungo sa evacuation centers, paglikas sa mga matataas na lugar, pagkumpuni ng mga sirang bubungan, pagligpit ng mga gamit upang di abutin ng baha, pag-imbak ng mga de-lata’t mga kakailanganing pagkain, at iba’t iba pang paghahandang ginagawa tuwing sasapit ang ganitong panahon. Ngunit nawa’y ang katagang “bagong bagyo, dating gawi” ay di maging palasak na salita na lamang at hungkag sa aral na dapat matutunan ng bawat isang Pilipino. Aral tulad ng pagsisikap na pangalagaan ang kapaligiran upang maiwasan ang pagbaha. Ang pagiging pro-active o pagiging handa bago man dumating ang bagyo o ano mang kalamidad. Mga tungkuling di lamang naka-atang sa pamahalaan kungdi sa bawat isang Pilipino upang hindi na muling maranasan pa ang mala-Ondoy na trahedya sanhi ng ating kapabayaan. Nang magkagayon, hindi na “bagong bagyo, dating gawi” ang ating sasambitin kungdi “bagong gawi para sa isang matatag at laging-handang Pilipino”.

Natakot sa "Nitaqat"

by Max Bringula Chavez
published in Abante ME Edition on 28 July 2011

Marami ang nagtatanong sa atin kung ano raw ba ang masasabi ko sa ipinaiiral ngayon ng Saudi Arabia na Saudization o yung tinatawag na “Nitaqat” kung saan kailangan na ang bawat kumpanya’t establisimento sa Saudi Arabia ay mag-employ ng malaking porsiyento ng Saudi nationals sa kanilang workforce (lalaki man o babae at maging kabataan).

Dahil sa balitang ito, maraming mga kababayan natin ang natakot sa Nitaqat. Kinabahan at labis na nag-isip. Papaano na raw kung sakaling sila’y mawalan ng trabaho at mapa-uwi?

Nababahala pagkat di pa raw tapos ang mga bayarin sa kinuhang lupa’t bahay. May nag-aaral pang mga anak sa elementariya, haiskul at kolehiyo. Di pa nabibili ang pangarap na gamit at hindi pa nakakaipon para sa negosyong nais sanang ipundar sakaling umuwi na for good.

Ilan lamang ito sa litanya ng mga alalahaning bumabagabag ngayon sa karamihan ng OFWs.

Sadyang nakakatakot nga kung gayon ang Nitaqat.

Maging ang ibang sector ng ating pamahalaan at ilang mga mamamahayag ay na-alarma rin kung kaya’t sa halip na makapagbigay sila ng kaliwanagan sa isyu at makapagpawi ng agam-agam at pag-aalala ng marami ay lalo pang nagulo ang isipan ng pobreng OFWs at naragdagan ang kanyang takot.

Subalit dapat nga ba tayong matakot sa “Nitagat”?

Sa pulong na ginanap kamakailan sa pagitan ng Filipino community groups sa Eastern Province at ng bagong Labor Attaché ng POLO-ERO, Adam Musa, nilinaw niya na walang dapat ikatakot o ikabahala ang sinuman sa Nitaqat dahil di naman daw ito agad maipapatupad ng malawakan at agad-agad.

“It is too premature to say that there would be 300,000 OFWs or more that would be displaced because of Nitaqat as feared by some sectors and sensationally reported in the media” ani ni LabAtt Musa.

Marami pang proseso na pagdaraanan bago lubos na mapatupad ang Saudization scheme na ito. Sa ngayon, ang ginagawa ng Saudi Ministry of Labor ay ang pag-classify at pag-categorize ng mga kumpanya upang masuring maigi kung Saudization compliant ito o hindi.

Narito ang mga classification at categories/zones na kanilang gagamitin:

Classifications:

None o Exempted in Saudization = mga kumpanya na may 1-10 empleyado
Small o 5-24 % of Saudization = mga kumpanya na may 10-49 empleyado
Medium o 6-27 % of Saudization = mga kumpanya na may 50-499 empleyado
Large o 7-30 % of Saudization = mga kumpanya na may 500-2999 empleyado
Big o 8-30 % of Saudization = mga kumpanya na may 3000 o higit pa na empleyado

Categories:

Blue (VIP Category), Green (Excellent Category), Yellow (Poor Compliance), and Red (Non-Compliant).

Ang Blue at Green ay more or less compliant na, at ang Yellow at Red ay hindi pa.

Simula sa June 11, 2011, lahat ng kumpanya at establisimento sa Saudi ay dapat mag-hire o magdagdag pa ng Saudi nationals upang makapag-comply sa Saudization percentage na kailangan.

Yung mga nasa Yellow category ay binigyan ng siyam na buwang palugit upang makapag-comply (11 June 2011 – 11 March 2012), at yung nasa Red category ay anim na buwan (11 June 2011 – 11 December 2011).

Batay sa mga nabanggit na ito, matutukoy ng isang OFW kung saan napapabilang ang kumpanya o establisimentong kanyang pinagtratrabauhan. Kung ito ba’y compliant o hindi o kung exempted na sa Saudization.

Dapat ding alamin sa inyong Government Officer kung anong Category ang inyong kumpanya, kung Blue, Green, Yellow or Red.

May mga pribileheyo na kaakibat ang nasa Blue at Green category. Sila’y pwedeng mag-hire ng expatriates at makapag-apply pa ng bagong visa. Maaari rin nilang ipabago ang professions ng kanilang foreign workers kung ang profession nito sa visa ay para lamang sa Saudi. At higit sa lahat, pwede nilang i-hire yung mga foreign workers na nasa Yellow at Red Categories na maaaring ma-displace, na di na kailangan pa ng permiso ng kumpanyang panggagalingan.

Kung kaya’t yung mga OFWs na nasa Yellow at Red categories ay may chance pa na manatili sa Saudi kung sila’y maha-hire sa mga kumpanyang nasa Blue at Green categories.

Ayon kay LabAtt Musa, ang mga posisyon na maaaring maapektuhan at kailangang Saudi ang naka-puwesto ay yung mga nasa Human Resources. Gayundin ang security guards, receptionists at pharmacists.

Dagdag pa rin niya, ang mga nationalities na higit na maaapektuhan sa Nitaqat ay yung mga Arab-speaking nations tulad ng Sudanese, Yemenis, Egyptians, Lebanese, Jordanians, Omanis, Qataris, Kuwaitis, atbp. kung saan ang kanilang mga trabaho ay maaaring gawin o ibigay sa Saudis.

Gayunpaman, kung sadyang kapalaran na ang nag-takda sa isang OFW na umuwi, dapat ay tanggapin ito ng maluwag sa kalooban.

Dapat maging “eye-opener” sa bawat OFW na kailangan na tayo’y laging maging handa sa mga ganitong kaganapan. Maging hamon nawa ito sa bawat isa na bigyang halaga ang kanya-kanyang trabaho, maging masinop at magkaroon ng pagplaplano upang dumating man ang takdang panahon ng ating pagbabalik sa Pilipinas, nakatitiyak tayo ng maginhawang-buhay dahil may inimpok at di nagpabaya.

At higit sa lahat, magtiwala’t manalig sa Poong Maykapal na Siyang nagbibigay ng lahat ng ating tinataglay. Ang ating kanya-kanyang employer at kumpanya ay sa pangdaigdig lamang, subalit ang ating ultimate employer ay ang Panginoon. Siya ang nagbibigay, at Siya rin naman ang mag-aalis nito kung Kanyang ibig.

Kung tayo’y may pananalig at ginagawa natin ang nararapat – ang pag-iimpok at pagplaplano – wala tayong dapat ikatakot sa Nitaqat.

Tungkulin ng Manggagawa at ng Nagpapatrabaho o Employer

Mga Dapat Malaman sa Saudi Labor Law – Ikatlong Serye

by Max Bringula Chavez
published in Abante ME Edition, 24 July 2011

Tayo’y nasa ikatlong serye na sa pagtatalakay natin sa nilalaman ng Saudi Labor Law. Sa seryeng ito, ating tatalakayin natin Tungkulin ng Manggagawa (o employee) at ang Tungkulin ng Nagpapa-trabaho (o employer).

A. Anu-ano ang mga tungkulin ng Manggagawa sa ilalim ng Saudi Labor Law

Isinasaad sa Saudi Labor Law ang mga sumusunod:

1) Isagawa ang trabahong ipinag-uutos batay sa napagkasunduan sa kontrata at kung ang ipinag-uutos o ipinapagawa ay di labag sa batas, sa publikong-moral o kagandahang-asal, at kung ang pagsunod ng manggagawa ay di maglalagay sa kanya sa panganib.

2) Pagbabalik ng mga hindi nagamit na materyales sa may-ari o employer, at ang pag-iingat sa mga makina at mga kasangkapan na ipinagkatiwala sa kanya.

3) Pagsunod sa kagandahang-asal at mabuting kilos sa oras ng pagtratrabaho.

4) Paggawad ng tulong at suporta kahit walang hinihinging karagdagang sahod sa oras ng kapahamakan at panganib sa lugar na pinagtratrabauhan.

5) Pagpapatingin sa duktor na ayon sa kahilingan ng employer upang malaman at mapatunayan na ang manggagawa ay walang nakakahawang sakit o karamdaman bago siya magsimulang magtrabaho.

6) Pangalagaan ang technical, commercial at industrial secrets ng paggawa ng mga bagay na produkto ng kumpanya.

7) Iwasan ang walang pahintulot o hindi matuwid na pagliban sa trabaho.

Bukod sa mga nabanggit, ang manggagawa ay nakatalagang gawin ang mga tungkulin na nakalahad sa kontrata at iwasang sumuway sa mga isinasaad nito sa kilos man o sa gawi na sa palagay niya ay makakasama sa kapakanan ng nagpapatrabaho o employer, o dili kaya sa pagkukulang na magiging dahilan ng pagkawala ng mga kagamitan o pagkakasira nito.

B. Anu-ano ang mga tungkulin ng Nagpapatrabaho o Employer sa ilalim ng Saudi Labor Law

Ang teksto at pangungusap na nakasaad sa Saudi Labor Law ay puno ng mga kundisyon na inaatasan ang Employer na tupdin o isagawa ang mga nararapat at iwasan na huwag makagawa ng hindi pagkakaunawaan ng magkabilang-partido.

Ang mga sumusunod ang tungkulin ng nagpapatrabaho o employer:

1) Tungkulin ng employer na bayaran ang manggagawa sa tamang oras at panahon na naaayon sa kasulatan na napagkasunduan at tanggap ng pangkalahatan.

2) Ituring ang manggagawa na may paggalang at iwasang magbitiw ng masasamang salita o gawi na makakasira sa dignidad o relihiyon ng manggagawa.

3) Ipagkaloob sa mga manggagawa ang tamang oras ng pagtratrabaho para gampanan ang karapatan na ipinagkakaloob ng batas na hindi mababawasan ang kaniyang sahod.

4) Sagutin ang gastos para sa airfare ticket o pamasahe patungo sa lugar na pinagtratrabauhan at pabalik sa kaniyang pinanggalingan o home-of-origin.

5) Pagkakaloob ng transportasyon na magdadala sa mga trabahador sa lugar na pagtratrabauhan at pabalik sa kanilang tinutuluyan o accommodation.

6) Paglalaan ng serbisyong pagpapagamot sa mga manggagawang nagkakasakit o nasugatan sa oras ng pagtratrabaho.

7) Ang magkaroon ng masusing hakbang sa pag-iingat para mapangalagaan ang mga manggagawa sa oras ng panganib o karamdaman na maaaring makuha sa kanyang pagtratrabaho o sa mga makinaryang ginagamit.

8) Hindi pinahihintulutan ang employer na kanselahin ang kontrata ng isang manggagawa na nakaratay sa sakit o nagkaroon ng kapansanan.

9) Hindi pinahihintulutan ang employer na kanselahin ang kontrata na walang “termination award o notice” o bayad-pinsala.

10) Kailangan na ibalik ng employer sa manggagawa ang lahat ng nai-deposito nito kapag natapos na sa panunungkulan ayon sa pinirmahang kontrata.

11) Sa pagtatapos ng kontrata ng manggagawa, tungkulin ng employer na ipagkaloob sa manggagawa batay sa kanyang kahilingan at ng walang kaukulang bayad, ang Certificate of Service o Employment Certificate, kung saan nakasaad ang petsa ng kanyang pagsisimula sa trabaho, ang petsa ng kanyang pagtatapos, ang position o job title at ang halaga ng pinakahuling sahod na tinatanggap.

12) Karapatan din ng employer na ipagbawal ang pagpasok ng mga bawal na gamot o substance sa lugar ng trabaho, at ang pagpataw ng parusa sa sinumang mahuhulihan nito o gumagamit nito lalo sa oras ng trabaho.

*****

Sa susunod na serye, tatalakayin naman natin ang Patakaran sa Pasahod, Pagbabawas sa Suweldo, Pag-antala ng Pasahod, at ang Pagpapalit ng Kontrata.


TSD Readers’ Corner:

(Para sa mga masusugid nating mambabasa ng TSD o Tinig sa Disyerto, tayo’y maglalaan ng espasyo sa column na ito para sa inyong mga katanungan o kahilingan, at sisikapin ng inyong lingkod na matugunan ito sa abot ng ating kaalaman.)

Sir Max, galing po ako ng bakasyon kaya di ko nabasa ang unang serye ng labor law. Puwede po ba na pa-send na lang sa eMail ko. Salamat po. Ako nga po pala yung nag-request sa inyo na i-feature sa inyong column ang Tagalog version ng Saudi Labor Law. – Pedro Chavez ng Dhahran, Saudi Arabia

*****

Hindi Nakauwi Dahil Naniwala sa Balitang Exit Only

Assalam-Alaykum! Tama po na hindi basta naniniwala sa sabi ng tao. Ganito ang nangyari sa ate ko na nasa Dammam. Pauwi na sana siya nitong July 22. Pero tumawag ang mother naming sa ate ko na sabi pumunta sila sa OWWA sa Cotabato. Sabi ang uuwi raw ay hindi na puwede bumalik, kaya ang ate ko agad naming nagsabi sa amo na di na uuwi. Ang amo naman siguro ay natuwa kasi hindi na uuwi ang ate ko na katulong nila. Sabi ko sa ate ko na wait muna dahil magtatanong muna kami sa Consulate dito sa Jeddah. Pumunta ang kapatid kong lalaki sa Consulate, at ang sabi puwede naman daw bumalik at kailangan ng bagong contract. Masaya sana ako na makakasama ng ate ko ang aking ina at mga kapatid sa pagpasok o pagsalubong sa Ramadan (puasa). Masaya po sana ako sa kaniya kasi ako matagal ko nang hindi sila nakakasama sa puasa. SAYANG TALAGA. – Isang mambabasa sa Jeddah

Sagupaan ng Philippine Azkals at Kuwait Football Team, Inaabangan Na

by Max Bringula Chavez
published in Abante ME Edition, 22 July 2011

Sadyang kapana-panabik ang magaganap na laban sa pagitan ng Philippine Football Team o mas kilala sa tawag na Azkals, at ng koponan ng Kuwait, na tinatawag namang Al-Azraq, na ang ibig sabihin ay “blue” o “asul”.

Ang sagupaan ng dalawang koponan ay magaganap sa 23 July 2011 sa Mohammad Al-Hammad Stadium sa Hawally, Kuwait, at sa 28 July 2011 sa Rizal Memorial Stadium sa Manila, Philippines.

Ang nasabing dalawang laban na “home-and-away series” ay panimula ng Round Two ng 2014 World Cup Qualifiers kung saan ang Pilipinas ay nakapasok sa unang pagkakataon matapos lampasuhin ang kalabang Sri Lanka sa Round 1 noong July 3 sa score na 4-0. Isang tagumpay na maituturing at maipagmamalaki ng bawat Pinoy ang pagkakapasok na ito ng Philippine Team.

Ikalawang pagtatangka na ito ng Pilpinas na makapasok sa World Cup. Ang una’y noong taong 2002.

Kung kaya’t ganoon na lamang ang suportang ipinapakita ng bawat Pilipino, di lamang sa Pilipinas kungdi sa bawat bahagi ng mundo.

Ang dating di pinapansin at binabalewala, ngayon ay bukambibig na at hinahabol-habol saan man sila pumaroon – bata, matanda, lalaki’t babae, mula sa ordinaryong kawani hanggang sa Pangulo ng bansa – ang pangalang Azkals ang isinisigaw.

Sa bawat laban ng Azkals, sa Manila man o labas ng bansa, sila’y ipinagbubunyi at pinapalakpakan, umulan man o umaraw, matalo man o manalo, naroon ang mga Pilipino para sumuporta at makiisa sa laban ng Azkals.

At ito’y muling namalas sa dalawang friendly matches ng Azkals laban sa Bahrain Football Team, ang Under-23 Olympic Team, na ginanap noong July 16 sa National Stadium sa Rifa, Bahrain, at July 19 sa Muharraq Club Stadium sa Arad, Bahrain.

Mahigit limang libong Pilipino na karamiha’y OFWs ang nanood ng unang laban ng Azkals against Bahrain’s U-23 Olympic Team, at halos ganoon din sa ikalawang laban.

Ang friendly matches na ito’y kaalinsabay ng paghahanda at pagsasanay na rin ng Azkals sa kanilang magiging laban sa Kuwait.

Sa kabutihang-loob at paanyaya na rin ng Bahrain Football Association, ang Azkals ay pinayagang mag-set up ng Training Camp sa Bahrain bago sila tumungo sa Kuwait sa July 23.

Samantala, puspusan na rin ang ginagawang preparasyon ng Kuwait Football Team sa nalalapit na pagharap nila ng Azkals. Bagama’t limamput-pito ang layo ng Kuwait sa Pilipinas sa FIFA world rankings kung saan nasa ika-102 na puwesto ang Kuwait at ang Pilipinas naman ay nasa 159 na puwesto, hindi pa rin naniniguro ang koponan ng Kuwait kung kaya’t tiniyak nila na mapaghahandaan ng husto ang labang darating.

Tulad ng Azkals, sila’y nag-set up din ng Training Camp sa Lebanon at nagkaroon ng friendly matches katunggali ang football team ng Lebanon at Oman.

Kararating lamang din ng Kuwait Team noong July 18 mula sa Amman, Jordan kung saan sila’y nagkaroon ng friendly match sa mga koponan ng Saudi Arabia, Iraq at Jordan.

Ang Kuwait National Football Team ay sampung beses ng naging kampeon sa Gulf Cup of Nations, at naranasan na ring mapabilang sa World Cup noong 1982. Ang pinaka-mataas na puwesto na kanilang narating sa FIFA world ranking ay ang pang-24th na puwesto noong December 1998.

Ang impressive na record na ito ng Kuwait ay di nakapag-patinag sa Philippine Azkals upang di sagupain ang formidable team ng Kuwait sa darating na July 23 at 28.

Taglay ang liksi at ang strategy ng good defense, kalakip ang pagtitiwala at pagkaka-isa, hindi malayong marating nila ang pinakaaasam-asam na World Cup.

Ang suporta ng bawat Pilipino ay higit pang nagpapalakas ng loob ng koponan at nagbibigay inspirasyon sa kanila na mapabuti ang bawat laro.

AZKALS FEVER

Samantala, handang-handa na ang mga Pilipino sa Kuwait sa pagdating ng Azkals. Animo’y may Azkals Fever sa naturang lugar. Nakapag-pagawa na sila ng Azkals T-Shirts, badges at banners na gagamitin sa aktuwal na laban.

“Ginawa namin ito bilang suporta sa Team Azkals. Proud kami na makakarating ang Philippine Team dito”, wika ng Azkals fan na si Nelson Lacson.

Maging ang Philippine Embassy sa Kuwait ay todo-suporta sa Philippine Azkals. Kanilang ginagabayan ang mga Pilipino sa Kuwait sa paghahanda.

“This is one occasion that the Philippine Embassy and the Filipino community here in Kuwait should join forces together in showing their unity in boosting the morale of the Filipino Football National Team”, ang pahayag ni Shulan Primavera, Philippine Ambassador sa Kuwait.

Ang ticket para sa Kuwait Al-Azraq vs. Philippine Azkals ay nagkakahalaga ng 5 Kuwait Dinars (PHP 765), 3 Kuwait Dinars (PHP 459) at 2 Kuwait Dinars (PHP 306).

Mga Dapat Malaman sa Saudi Labor Law – Ikalawang Serye

by Max Bringula
Published in Abante ME Edition, 18 July 2011

Ito’y pagpapatuloy ng ating Serye patungkol sa Saudi Labor Law na ating sinimulan. Tulad ng aking unang nabanggit, ito’y isasagawa natin sa Q & A format (o Question and Answer).

Sa artikulong ito, ang ikalawang serye, ating tatalakayin ang Kahulugan ng Kontrata at ng sahod o wages, at ang relasyon ng patrabaho at ng manggagawa. Gayundin ang tinatawag na Probationary Period.

A. Ano ang kahulugan ng Kontratang Manggagawa (o Employment Contract)

Ang Kontratang Manggagawa ay isang kasulatan na napagkasunduan ng paglilingkuran o nagpapatrabaho (o employer) at ng manggagawa na pumayag magtrabaho sa ilalim ng pangangalaga at pangangasiwa ng nagpatrabaho na siyang may control sa pasahod at pamamaraan ng pasahod.

Napakahalaga na ang isang manggagawa ay may Kontrata na pinirmahan na siyang magiging batayan ng kanyang pagtratrabaho, at kailangan na ito’y malinaw na kanyang binasa at naunawaan bago pirmahan. Kung kaya’t dapat iwasan na pumirma kung di maunawaan ang nakasaad lalo na kung ito’y nakasulat sa ibang lenguwahe na di mabasa at maintindihan ng manggagawa.

Kung pipilitin na siyang minsang nangyayari sa iba nating kababayan kung saan ang kanilang kontrata na pinirmahan sa Pilipinas ay binabago pagdating sa lugar na pagtratrabauhan, sikaping tumanggi at kung sadyang pinipilit, gumamit ng ibang pirma (o di mo pirma), o kaya’y maglagay ng note sa English o Tagalog na ito’y di mo naunawaan pagka’t nakasulat sa lengguwaheng di mo alam, bago pirmahan.

Dapat din na ang kontratang ito ay valid kung saan ang employer o representative ng pagtratrabauhan ay nakapirma rin sa nasabing kontrata.

Dapat din na ang isang manggagawa ay may kopya ng Kontrata. Ito’y kanyang karapatan.

Ang kontratang manggagawa ay dapat kinapapalooban ng mga sumusunod – pangalan ng employer, lugar ng pinagtratrabauhan, pangalan ng manggagawa, nationality o lahi ng manggagawa, suweldong napagkasunduan, at petsa ng pagsisimula ng trabaho.


B. Ano ang kahulugan ng Sahod o Wages (o Salaries)

Ang sahod ay tumutungkol sa bayad na binibigay sa manggagawa ayon sa napagkasunduan sa ilalim ng “labor contract” ito man ay nasa kasulatan o hindi nakasulat.

Ang sahod ay maaaring pera o bagay at maaari ring ibigay ng arawan, lingguhan o buwanan o dili kaya gawing por piraso o por oras o dami ng bilang ng produksiyon.

Sa kabuuan, ang sahod ay binubuo din ng dagdag sa suweldo at dagdag panggastos kung ito’y napagkasunduan tulad ng cost of living allowances (housing, transport, food). Kasama rin dito ang komisyon, porsiyento at iba pang uri ng kabayarang ipinagkakaloob sa manggagawa bukod sa kaniyang suweldo, kung ito man ay nakapaloob sa kontrata o kung ito ang sapat na halagang napagkasunduan ng dalawang partido na ayon sa kinagawian.

C. Ano ang relasyon ng Nagpapatrabaho at ng Manggagawa

Ang probisyon sa Kasunduan ng Pagtratrabaho o Kontrata ng Manggagawa ang makapagsasabi ng ugnayan ng nagpapatrabaho at ng manggagawa, kasama na rito ang mga karapatan at obligasyon ng bawat isa, ngunit ito ay hindi dapat salungat sa batas na pinaiiral, o sa moral o kagandahang-asal, sa pampublikong patakaran, at sa kaugalian ng pamamalakad ng pamahalaan.

Sa sitwasyon ng kawalan ng pinirmahang kontrata, ang karapatan at obligasyon ng dalawang partido ay matutukoy sa pamamagitan ng batas na pinaiiral sa lugar na pinagtratrabauhan at ng pagkakaroon ng pagkaka-ugnayang “employer-employee” na magpapatibay ng kahit anong pruweba na kung saan maigigiit ng isang manggagawa ang kaniyang karapatan.

D. Hanggan kailan ang “Probationary Period” ng isang manggagawa

Ang “probationary period” ng isang manggagawa ay di lalagpas sa siyamnapung araw (o 90 days) at ito’y dapat malinaw na nakasaad sa kontrata ng manggagawa. Kasama sa pagbilang ng 90 days ang “Eid Al-Adha” at “Eid Al-Fitr” holidays, at sick leaves, kung mayroon.

Sa loob ng “90 days probationary period”, maaaring i-terminate ng nagpapatrabaho o ng manggagawa ang kontrata ano mang oras, maliban na lamang kung nakasaad sa kontrata na isa sa kanila lamang ang makapag-papatigil o makapag-terminate nito.

Ang isang manggagawa ay di maaaring ilagay sa Probation Period ng dalawang beses o higit pa ng parehong employer o nagpapatrabaho, maliban na lamang kung may kasunduan ang dalawang partido na muling ilagay ang manggagawa sa probation period na di lalagpas sa siyamnapung araw o 90 days kung ang manggagawa ay bibigyan ng bagong trabaho na di kahawig ng kanyang dating ginagawa.

Kapag ang kontrata ay itinigil sa panahon ng probation period, ang manggagawa ay di makatatanggap ng severance award o bayad sa kanyang pag-alis.

*****

Sa susunod na serye, tatalakayin naman natin ang Tungkulin ng Manggagawa at Tungkulin ng Nagpapatrabaho.

TSD Readers’ Corner:

(Para sa mga masusugid nating mambabasa ng TSD o Tinig sa Disyerto, tayo’y maglalaan ng espasyo sa column na ito para sa inyong mga katanungan o kahilingan, at sisikapin ng inyong lingkod na matugunan ito sa abot ng ating kaalaman.)

Ako po ay masugid na taga-subaybay ng Column nyo at 9 years na nagtratrabaho dito sa Alkhobar, Saudi Arabia. Nais ko lamang pong itanong ang pag-exit ko sa company naming kung hindi apektado kung babalik din ako pero sa ibang company na. Sa aking pag-exit at pag-uwi ay dala ko na ang visa ng company na lilipatan ko. Wala po bang aberya sa immigration sa akin at sa new visa? Kasi po nagwo-worry lang ako gawa ng 9 years na ko this coming December 17 at end of contract ko na nitong September 18, 2011. Lubos na gumagalang. – Jay’r ng Persian Restaurant, Alkhobar

Hi Jay-r, kung ikaw ay exit na sa iyong company at tapos na ang iyong kontrata, wala kang dapat ipangamba sa pagbabalik mo upang magtrabaho sa ibang kumpanya. Sikapin lamang na aalis ka ng maayos sa kumpanyang pinagtratrabauhan mo ngayon, at bibigyan ka nila ng exit visa.

Mainam na gumamit ka na rin ng bagong passport sa iyong pagbalik para di na kailanganin pa ang NOC (no objection certificate) na minsan ay hinihingi ng agency sa atin kapag lumang passport ang gamit.

Hi kuya Max, kumusta po. Na-miss ko na po ang mga articles nyo. Bakit di ka na po nagsusulat? – Thess ng Bahrain

Hi Thess, maraming salamat sa iyo sa patuloy na pagtangkilik. Kung nabasa mo ang artikulo ko na na-publish noong Biyernes, 15 July 2011, ay nabanggit ko roon ang dahilan. Ang inyong lingkod ay nagbakasyon muna. Subalit ngayon, ay balik panulat na ulit tayo. Ang mga katulad ninyo na sumusubaybay sa aking column ang nagbibigay sa akin ng higit na inspirasyon na magsulat. Muli, maraming salamat. – Max

Mga Dapat Malaman sa Saudi Labor Law – Unang Serye

by Max Bringula
Published in Abante ME Edition, 15 July 2011

Muli tayong humihingi ng paumanhin sa mga tagasubaybay ng Tinig sa Disyerto, sa pagkaka-antala at pagkakatigil nito sa Abante Middle East Edition.

Ito’y sa kadahilanang nagbakasyon ang inyong lingkod sa Pilipinas at sinadya kong hindi muna magsulat upang makapag-uwind ng husto na siyang matagal ko ng nais gawin.

Ngayon ay balik-trabaho tayo ulet – di lamang sa opisina kungdi maging sa panulat.

At bilang panimula, ating uumpisahan ang serye sa nilalaman ng Saudi Labor Law na ating tatalakayin upang mabigyan ng kaliwanagan ang mga kababayan natin tungkol dito. Ito’y bunsod na rin ng kahilingan ng mga mambabasa na magkaroon ng ganitong pagtalakay para sa kaalaman ng nakararaming OFWs.

Ito’y gagawin natin in a Q & A Format kung saan may katanungan at kasagutan hinggil sa mga batas na umiiral para sa manggagawa (o labor law). Ang mga inpormasyong aking ilalahad ay hango rin sa isina-tagalog na “Saudi Labor Law” na ini-akda ni dating Labor Attaché Jainal Rasul, Jr., kasama si Gng. Efipania Bagalawis.

Ang pagkakaroon ng sapat na kaalaman hinggil sa batas na ipinatutupad sa Kaharian ng Saudi Arabia, tulad ng Saudi Labor Law, ay makakatugon ng malaki sa mga OFWs na nasasangkot sa iba’t ibang uri ng problema sa trabaho at maging sa kanilang pananatili sa bansang ito.

Ang isang manggagawa na may wastong kaalaman sa kanyang karapatan ay hindi basta-basta magiging biktima ng di-makatarungang pananamantala.

Kung kaya’t atin ng simulan ang seryeng ito.

A. Bakit kinakailangan ng Manggagawang Pilipino sa Saudi Arabia ang
Kaalaman sa Saudi Labor Law?

Mahalagang malaman ng manggagawa ang mga tuntuning ipinatutupad ng Kaharian ng Saudi Arabia tungkol sa paggawa. Sa pamamagitan nito, mababatid niya ang lawak o sinasakupan ng kaniyang trabaho at kung hanggang saan ang obligasyon niya sa among pinaglilingkuran. Magiging kapaki-pakinabang sa isang manggagawa na may kaalaman siya sa batas na pinaiiral upang sa oras na magkaroon ng di-pagkakaunawaan sa gitna ng manggagawa at among pinaglilingkuran, ay alam niya ang kanyang karapatan at kung papaano ilalapit sa kinauukulan ang kanyang kalagayan kung kakailanganin.

B. Sinu-sino ang mga sakop ng Saudi Labor Law?

Ang Saudi Labor Law ay sumasakop sa lahat ng uri ng kontratang napagkasunduan at pinirmahan sa pagitan ng manggagawa at nagpapatrabaho (o employer) kung saan isinasaalang-alang ang mabuti at maayos na pamamahala at magandang pagpapasahod.

Ito’y sumasakop din sa mga manggagawang nagsasanay (o apprentice) na may pinirmahang kontrata.

At yung mga nagtratrabaho sa gobyerno, pampurok na awtoridad (o municipalities), kawang-gawang o charitable institution, at samahang pampubliko (public organizations).

C. Sinu-sino ang di sakop ng Saudi Labor Law?

Ang mga sumusunod ay di sakop ng batas na pinaiiral at pinapatupad:

1) Miyembro ng pamilya na nagtratrabaho sa negosyong pag-aari ng sariling pamilya.

2) Manggagawa na nagtratrabaho sa pastulan o pagbubukid.

3) Mga katulong sa bahay (o domestic helper) at mga family driver.

D. Saan maaaring magtungo ang domestic helper o katulong na babae at ang family driver kung sakaling sila’y magkaka-problema sa trabaho.

Ang katulong na babae ay maaaring humingi ng tulong at kanlungan sa pinakamalapit na Saudi Welfare Agency (SWA), sa pamamagitan ng diretsang pagtungo roon, o dili kaya’y sa tulong ng Pasuguan ng Pilipinas (Embassy) o ng Philippine Overseas Labor Office (POLO).

Para naman sa mga family driver, maaari silang lumapit o humingi ng tulong sa Office of the Governor o dili kaya’y sa Civil Rights Office.

Sa susunod na artikulo, tatalakayin naman natin ang Kahulugan ng Kontrata at ng sahod o wages, at ang relasyon ng patrabaho at ng manggagawa.

Paglilinaw sa Umanong Pagtatatak ng Exit Only

by Max Bringula Chavez
12 July 2011

Naglabas na ng Official Statement ang Pasuguan ng Pilipinas sa Saudi Arabia patungkol sa nababalitang “Exit Only” na itinatatak ng Saudi Immigration sa pasaporte ng mga vacationing OFWs.

Sa dalawang Press Releases na kanilang inilabas na may petsang 11 July 2011, pinabubulaanan nila ang balitang “Exit Only”. Ito’y walang katotohanan ayon na rin sa pahayag ng spokesman ng Passport Department (o Jawazat) ng Saudi Arabia na si Mohammad Al-Hussein. Ika niya, “there is no absolute truth to it. If it is an exit/re-entry visa, then it cannot be changed at the airports. The final exit is stamped only after a series of steps taken by both the employee and the employer.” (Published in Arab News, 21 June 2011)

Pinapayuhan ng Embahada ang mga OFWs na huwag magpapaniwala agad-agad sa mga balita at kuwento hanggang hindi ito kinukumpirma ng mga kinauukulan.

May mga balita kasing lumabas sa mga pahayagan sa Pilipinas at napanood din sa telebisyon na may mga OFWs daw umano na pauwi para magbakasyoon subalit tinatakan daw ng “Exit Only” ang kanilang passport bagamat exit/re-entry visa ang tangan nila.

Sa ulat ni John Leonard Monterona ng Migrante-Middle East, may apat daw na Pilipinong Engineers na tumawag sa kanila at sinabing ang passport nila’y tinatakan ng Exit Only ng Saudi immigration officer sa airport ng Riyadh.

Dahil sa balitang ito, maraming mga Pilipino tuloy ang nagdalawang-isip na umuwi sa Pilipinas para magbakasyon sa dahilang baka di na sila makabalik pa kapag natatakan ang passport nila ng Exit Only.

Nag-alala rin ang mga pamilya ng mga OFWs sa Pilipinas, at ang ilan nga sa mga ito’y tumawag pa na ipagpaliban muna ang pagbabakasyon.

“Nakaka-inis nga eh. Kung anu-anong kuwento ang sinasabi nila sa media kaya tuloy ayun ang pamilya ko pulos nagsi-tawag kanina na huwag daw muna ako umuwi. Naka-iskedyul pa naman akong magbakasyon sa katapusan ng buwan na ito. Haaays.. ano ba yan?” ang paghihimutok ni Randy Castro na nagtratrabaho sa Rawabi Holdings.

Naragdagan pa ang pag-aalala ng mga pamilya ng OFWs sa Pilipinas sa pahayag na ibinigay ng POEA (Philippine Overseas Employment Administration) kamakailan lang kung saan iminumungkahi nila na i-postpone muna ang pagbabakasyon ng mga OFWs habang nililinaw pa nila ang balita tungkol sa Exit Only.

“Yung magbabakasyon kung maaari’y i-postpone muna” ito ang wika ni Carlos Cao, POEA Administrator. (abs-cbnNEWS.com, 11 July 2011)

Samantala, ipinahayag ng DOLE (Department of Labor and Employment) na kanilang pinabubulaanan ang sinasabi ng Migrante-Middle East na tinatatakan ng Saudi authorities ng Exit Only ang pasaporte ng OFWs na magbabakasyon.

Sa panayam ng ABS-CBN News sa Undersecretary ng DOLE na si Danilo Cruz, sinabi ni Cruz na hind ganoon kadali ang pagtatak ng Exit Only. Mahaba pang proseso ang pagdaraanan nito bago gawin iyon, at kailangan na alam ng empleyado at ng employer ito para maisagawa. Hindi rin daw itinatatak ang Exit Only sa airport kungdi sa Passport Division ng Ministry of Interior ng Saudi.

Pilipinas, Malaya Ka Na Nga Ba?

by Max Bringula
Tinig sa Disyerto, Abante ME Edition, 12 June 2011

Tuwing sumasapit ang Araw ng ating Kasarinlan o ang Araw ng Kalayaan na ginugunita tuwing ika-labingdalawa ng Hunyo kada taon, iba’t ibang programa at palatuntunan ang inihahanda nating mga Pinoy di lamang dito sa ibayong-dagat kungdi maging sa Pilipinas bilang pagdiriwang ng natamong kalayaan.

Maganda naman ang layunin ng mga selebrasyong ito lalo kung ang pakay ay makapaghatid-saya at sigla sa ating mga kababayan. Subalit ang katanungang laging pumapailanglang at maririnig sa tuwina kapag sasapit ang ganitong pagdiriwang ay kung “sadya nga bang taglay natin ang tunay na kalayaan” upang ito’y ating ipagbunyi at ipagdiwang?

Ang ipinaglaban ba ni Rizal, ni Bonifacio, ni Del Pilar, ni Aguinaldo at maging ng mga Pilipinong lumaban sa digmaan di lamang sa mga Kastila kungdi maging sa mga Amerikano at Hapon na humaliling nanakop sa atin, ay tunay nga nating nakamit? May kalayaan nga ba tayong maituturing mula sa kaapihan, kahirapan at pagluray ng ating karapatan?

Isandaan at labing-tatlong taon na ang lumipas mula ng ideklara ni Gen. Emilio Aguinaldo sa Kawit, Cavite ang kalayaan ng Pilipinas mula sa pananakop ng Espanya noong June 12, 1898.

Halos isandaan at siyam na taon na rin ang lumipas mula ng matapos ang ating pakikidigma sa mga Amerikano noong July 4, 1902, at animnaput-limang taon mula ng sumuko ang mga Hapon noong September 2, 1945 mula sa pananalasa sa Pilipinas noong ikalawang digmaang pandaigdigan.

Dalawamput-limang taon na rin pala ang lumipas mula nang lumikas ang mga Marcoses sa Malakanyang patungo sa Hawaii noong February 25, 1986 na siyang naging hudyat ng pagkakaroong muli ng demokrasya sa Pilipinas matapos ang dalampung taong pamumuno ng dating Pangulong Ferdinand Marcos.

Mahaba-habang taon na rin pala. Maraming digmaan at pakikibaka na ang ating naranasan upang itaguyod at pagyamanin ang lahing Pilipino taglay ang dangal na may kalayaan at taas-noong makapagsasabi na “ako’y Pinoy!”

Subalit ito nga ba ang ating nararanasan at namamalas sa bansang sinilangan? Ang Pilipinas nga ba’y tunay na malaya o nakagapos pa rin sa tanikala?

Malaya na nga ba tayo sa pang-aalipusta at kaapihang nararanasan mula sa mga kamay ng mga dayuhan sa loob at labas ng ating bansa? Maihahayag nga ba nating tunay na tayo ay “malaya na” kung ang ating dangal bilang lahing Pilipino ay patuloy na niyuyurakan?

Ang pagsasamantala, pagbababoy at pagyurak sa puri ng mga Pilipina sa Olongapo, sa Subic, sa Manila at iba pang bahagi ng Pilipinas, maging sa labas ng bansa ay isang kahayagan ng kaapihang patuloy nating natatamo bilang mga Pilipino. Ang kaawa-awang kalagayan ng mga Pilipina sa ibang bansa na nakararanas ng pang-aabuso, pagmamaltrato, pananakit, panggagahasa at maging pagkitil sa kanilang buhay ng mga among pinagsisilbihan, ang tayo’y bansagang “nation of servants”, kilalaning lugar ng mga “mail-to-order-bride”, ay isang maliwang na patotoo na tayo’y nakagapos pa rin at nasa kamay ng mapang-aping lahi.

Ang patuloy na paglabas ng mga Pilipino sa ating bansa upang makipagsapalaran bilang mga OFW’s, ang lumalalang corruption sa ating pamahalaan at pang-aapi at panlilinlang ng mga namumuno sa ating bayan, ang kahirapang lalong lumalala at nararanasan ng ating mga kababayan, ang patuloy na pagwawalang-halaga sa mga OFW’s na tinawag pa man ding mga “Bagong Bayani”, ay patunay na tayo’y di pa malaya maging sa sariing bayan.

O Pilipinas, malaya ka na nga bang tunay? May saysay bang ipagbunyi at ipagdiwang ang kalayaang natamo kung sarili nating mga kababayan ang yumuyurak sa karapatan natin bilang malayang Pilipino?

Atin munang tanggalin ang tanikalang matagal nang nakagapos sa atin upang maranasan ng lubusan ang kalayaan at taas-noong masabi natin na tayo’y isang malayang Pinoy.

Sabi ng awitin,

Ibon mang may layang lumipad, kulungin mo at iiyak
Bayan pa kayang sakdal dilag ang di magnasang makaalpas?

Pilipinas kong minumutya, pugad ng luha ko’t dalita
Aking adhika, makita kang sakdal laya!

Pilipinas, malaya ka na nga ba?

A Meaningful Gathering at Friday the 13th

Makikita sa larawan sina Labor Attaché David Des Dicang, Mary Jane Tupas at Max Bringula habang nagbibigay ng prayer wishes kay Tim Gideon. Ilan sa mga naging Ninong at Ninang ni Tim Gideon sina (mula sa kaliwa) Aniceta Vega, Norma Alarca, Chito Camcam, Jowel Rubrico, John Tolentino, Louie Litorja at Antonio Apo. (mula sa kaliwa) LabAtt Des Dicang, Mary Jane Tupas, Mary Ann Mallari, P. Bart Tolentino, Tim Mallari (hawak si Tim Gideon), Max Bringula, Jaypee Vega, (a nurse from Mohd Dossary Hospital), at Jess Abrenica. Si Labor Attache David Des T. Dicang habang nagbibigay ng pananalita tungkol sa kanyang magiging bagong job assignment sa Kuwait. Si Ms. Nilda Oliva, DSWD Welfare Attaché sa Saudi Arabia, habang nagbibigay ng pananalita sa kanyang misyon.

by Max Bringula Chavez
Tinig sa Disyerto, Abante Middle East Edition
Published on 24 May 2011

It was Friday, the 13th of May. Sa mga mapamahiin, ang araw na ito’y iniiwasan. Malas daw. Mapanganib. Maaaring may sakunang mangyari ano mang saglit.

Subalit ito’y napabulaanan ng okasyong naganap nung Biyernes ding iyon, 13th of May, sa idinaos na double celebration sa Half Moon Beach, Aziziyah. Ito ang child dedication ni Tim Gideon, at ang 6th birthday celebration ni Tim Gabriel, ang bunso’t panganay na anak ni Tim Mallari at ng kanyang butihing may-bahay nito na si Mary Ann Javier Mallari.

Sa mga di nakakakilala kay Tim, siya ang kasalukuyang Deputy Chairman on External Affairs ng Pag-asa Community Support, isang Christian group na umaalalay sa mga distressed OFWs upang mailapit sa Embahada ang kanilang kalagayan at matugunan ang pangangailangan. Siya rin ang naitalagang Commissioner ng Season 6 ng PBL (Pag-asa Basketball League) na magsisimula na sa darating na Biyernes, 27 May 2011 sa Al Gosaibi Hotel Sports Complex.

Kamakailan lamang ay tinanghal na First Placer si Tim Mallari sa ginanap na Semi-Final Round ng Eastern Province Got Talent (o EPGT), at siyang magiging kinatawan ng Alkhobar kasama ng tatlo pang napiling sa semi-final round sa gaganaping Grand Final ng nabanggit na kompetisyon sa darating na Independence Day celebration sa Eastern Province, KSA sa June 10 (Friday) kung saan makakatunggali niya ang mga kinatawan ng Jubail at Al Hassa.

Sadyang masaya at makabuluhan nga ang okasyong naganap noong 13th May na dinaluhan ng malalapit na kaibigan ng mag-asawa kabilang na ang pinagpipitaganang Labor Attaché ng Philippine Overseas Labor Office (POLO), Eastern Region Operations, Saudi Arabia na si David Des T. Dicang, isa sa labing-walong pares na tumayong Ninong at Ninang ni Tim Gideon.

Kasama ni David Des ang iba pang kilalang personalidad mula sa iba’t ibang larangan bilang mga Ninong at Ninang. May diplomatic officials, community leaders, church leaders, OFW Achievers, businessman, and career professionals, tulad nina OWWA Welfare Officer Ron Bartolome; Pag-asa Community Support Group Chairman and AFCSCOM Deputy Chairman on Community Affairs, and Abante Middle East Edition Writer-Columnist, Max Bringula; Bagong Bayani Awardee and OFW Congress President, Mary Jane Tupas; church leaders and ministers Louie Litorja, Rodolfo Javier, Lito Migabon, Fher Bautista, Jun Daniel, Orfeo Contante, Enerson Garcia, Chito Camcam, Antonio Apo, Greg Romero, Joel Mallari, Benjamin Fernandes, Jowel Rubrico, John Tolentino, Mar Cajuguiran at Ehrol Pascua bilang mga Ninong, at sina Nessie Baculdo, Vangie Araya, May Santos Guevarra, Oris Yniguez, Delia Sibug, Aniceta Vega, Dianne Kristine Alarca, Jane Labarette, Zarahemla Gayo, Cristy Resoles, Merry Mhay Enteria, Corazon Perez, Rachelle Jacoba, Jannah Abrenica, Sherrie Babazadeh, Jane Jovellana at Maricris Javier bilang mga Ninang.

Mapayapa at puspos ng pagpapala ang naging ambience ng ginanap na dedication na pinangunahan ni P. Bart Tolentino. Isa sa naging bahagi ng dedication ay ang pagbibigay ng prayer wishes kay Tim Gideon mula sa mga Ninong at Ninang. Bawat isa’y hangad ang paglaki ng bata na taglay ang magandang kalusugan, talino at kalakasan. At higit sa lahat, ang maging responsableng anak, mamamayan at lingkod ng Panginoon.

Samantala, isang makulay na kaarawan ang ipinagdiwang din ng araw na iyon para sa anim na taong gulang na si Tim Gabriel. Masayang inawitan ng lahat na naroroon ang celebrant at pagkatapos nito’y isinagawa ang tradisiyonal na “blow the candle” sa espesyal na birthday cake na inihanda para sa okasyong iyon.

Actually, it was a Father and Son birthday celebration sa dahilang magkasabay ng birthday ni Tim Mallari ang panganay niyang anak na si Tim Gabriel na parehong 15 May.

Nag-uumapaw din ang masasarap na pagkaing mula sa Quick Chow Restaurant na siyang nag-cater sa okasyaon at pagmamamay-ari ni Mr. Ronald Sitchon, isang OFW community leader.

Matapos ang masaganang pananghalian, isang espesyal na palatuntunan naman ang inihandog sa mga bisita at panauhing-pandangal ng mga natatanging awitin mula sa Sumphonia Band, UR-Lighthouse Family, UR-Bread of Life, Ms. Jane Labarette at Mr. David Ross Campos.

Dumating din sa okasyong iyon ang semi-finalists sa Eastern Province Got Talent – Alkhobar tulad nina Ryan Joseph Labiano, Jonrey Salvia, Loy Cuadrazal upang magpaunlak ng awitin kasama si Tim Mallari.

Naroroon din ang Chairman at Organizer ng Eastern Province Got Talents na si Mr. Jaypee M. Vega ng OFW-Congress at FILPOP Club upang anyayahan ang mga naroroon at hingin ang suporta sa Grand Final ng EGPT sa darating na Independence Day celebration.

Masasabing espesyal nga ang araw na iyon ng Friday the 13th, di lamang sa mga celebrants, kungdi maging sa grupo ng Pag-asa Community Support at ng mga miyembro nito sapagkat kanilang nakasama at nakadaupang-palad ang butihing Labor Attaché David Des T. Dicang bago ito lumipat sa Kuwait bilang Labor Attache roon simula sa unang araw ng Hulyo ng taong kasalukuyan.

Sa isang espesyal na pananalita, nagpasalamat si LabAtt Des Dicang sa pakikipagtulungan ng Pag-asa sa programa ng POLO-ERO na sinuklian ng pasasalamat din ng grupo sa dagliang aksiyon at personal na atensiyon na ibinigay ng butihing Labor Attaché sa mga kasong inilalapit ng Pag-asa sa embahada.

Nakaragdag ng kulay at sigla ng araw na iyon ang pagdalo rin ng Social Welfare Attaché mula sa DSWD (Department of Social Welfare and Development) na si Ms. Nilda Oliva na pansamantalang nasa Eastern Province upang tingnan ang kalagayan ng mga naging anak ng distressed OFWs na di makauwi ng Pilipinas sanhi ng legal constraints at kakulangan ng papeles, at kung papaano maisasaayos ng madalian ang kanilang pag-uwi sa Pilipinas. Kanyang ibinalita na sa isang buwang pananatili niya sa Riyadh ay nakapag-pauwi siya ng dalawamput-pitong may ganitong kaso.

Samantala, bago nagpaalam si LabAtt Des upang magtungo sa iba pa niyang commitment ng araw na iyon, siya’y ipinanalangin para sa tagumpay ng kanyang bagong assignment sa Kuwait. Gayundin kay Ms. Oliva sa tagumpay ng kanyang “mission impossible”.

Dahil rito, tunay na masasabing makabuluhan ang pangyayaring naganap at nasaksihan ng mga dumalo sa okasyong iyon ng Friday the 13th, May 2011.

Paghahanda sa Nalalapit na 113th Philippine Independence Day Celebration

by Max Bringula Chavez
Tinig sa Disyerto, Abante ME Edition
Published on 20 May 2011

Puspusan na ang paghahandang ginagawa ng Philippine Overseas Labor Office, Eastern Region Operations, o ang POLO-ERO sa nalalapit na pagdiriwang ng ika-isandaan at labing-tatlong taon ng Kasarinlan ng Pilipinas na gaganapin sa buong buwan ng Hunyo sa Eastern Province, Saudi Arabia.

Bagamat simula pa lamang ng buwan ng Abril 2011 ay mayroon ng iba’t ibang kaganapan na isinasagawa para sa 113th Philippine Independence Day tulad ng Audition and Elimination Round para Eastern Province Got Talent, at ang on-going Sports Festival para sa Basketball, Volleyball at Bowling na nagkaroon ng Opening noong 22 April 2011.

Ang selebrasyon ng 113th Philippine Independence Day ay kapapalooban ng mga sumusunod na programa:

03 June 11 – Independence Day Celebration in Jubail, KSA / Eastern Province Got Talent Semi-Final Round

10 June 11 – Independence Day Celebration, Alkhobar, KSA / Eastern Province Got Talent Final Round / Cultural Parade and Presentation / Cheering Competition

17 June 11 – Search for Little Mr. and Ms. OFW

24 June 11 – Choir Presentation

30 June 11 – Song Festival

Magkakaroon din ng Values Orientation and Leadership Seminar, Photo Exhibit at Photography Contest.

Tulad ng mga nakaraang selebrasyon, ang pagdiriwang ng ating Kasarinlan ay di magaganap at magtatagumpay kung hindi sa pakikipagtulungan ng iba’t ibang Filipino community groups na katuwang ng POLO-ERO sa paghahatid ng serbisyo at saya sa ating mga kababayan.

Sa taong ito, ang pagdiriwang ay pamamahalaan ng mga sumusunod:

Chairperson: Labor Attaché David Des T. Dicang
Vice-Chairperson: Welfare Officer Ron Lionel Bartolome
Overall Program Coordinator: Mr. Orly Flores, AFCSCOM Deputy Chairman
Program Coordinators and Advisers: Jaypee Vega (AFCSCOM/OFW Congress/Saring-Himig/FILPOP Club) / Mary Jane Tupas (OFW Congress/RASA) / Roilo Alojado (AFCSCOM/SAHI), Reggie Montana (AFCSCOM/PSME) / Engr. Reineir Supsup (PPO/IIEE/SLUAA)

Committee Chairpersons: Eastern Province Got Talent Contest – Jaypee Vega / Sports Committee – Lulu Silverio (AFCSCOM/OFW Congress) / Ways and Means – Abe Regalado (AFCSCOM) / Cultural Presentation – Annaliza Catanus (PSD) / Stage Decoration – Ramil Tolentino (SFFD) / Security & Crowd Control – Eduardo Saballa (GRII) / Reception, Program & Invitation – Leo Cefre (UAP) / Documentation, ID and Certification – Max Bringula (AFCSCOM/Pag-asa) / Medical – Mary Jane Tupas / Venue, Physical Arrangement & Sound System – Dr. Gener Benter / Parade, Cheering Competition – George Palencia (United Bicolanos) / Food & Beverage – Engr. Ismael Sulit (Hawak-Kamay) / Prizes, Trophies & Raffle – Allen Gallardo (Saring-Himig) / Photo Exhibit – Jerome Pagunsan (Desert Fox Shooters)

Ating inaanyayahan ang mga kababayan natin na makibahagi sa selebrasyong ito at ating ipakita ang pagkaka-isa natin bilang isang Lahing Pilipino.

I-mark nyo na sa inyong kalendaryo ang mga selebrasyong magaganap sa darating na buwan ng Hunyo. Samantala, makibahagi naman sa idinaraos na Eastern Province Got Talent at Sports Festival.

Makipag-ugnayan alam kay Mr. Jaypee Vega (054-5203763) para sa Eastern Province Got Talent at kay Ms. Lulu Silverio (054-1502078) para sa Sports Festival na ngayon ay kasalukuyang ginaganap sa Al Jazeera International School (dating Philippine School of Dammam).

Sa taong ito, ang tema ng selebrasyon ay “Lakas at Sining sa Pagdiriwang ng Araw ng Kalayaan”.

****************************************************************

TSD Readers’ Corner:

(Para sa mga masusugid nating mambabasa ng TSD o Tinig sa Disyerto, tayo’y maglalaan ng espasyo sa column na ito para sa inyong mga katanungan o kahilingan, at sisikapin ng inyong lingkod na matugunan ito sa abot ng ating kaalaman.)

Saudi Labor Law in Tagalog

Sir, Good AM po. Pwede po ba mai-feature sa inyong column ang Labor Law ng Saudi sa Tagalog version para malaman namin ang aming karapatan bilang manggagawa dito sa Saudi. – from a reader in KSA

Kabayan, maganda itong suhestiyon mo. Hayaan mo’t sisikapin ng inyong lingkod na malaanan ng espasyo sa TSD ang tungkol sa Saudi Labor Law. Gagawin natin ito ng paunti-unti upang maipaliwanag na rin ang bawat bahagi nito para sa higit na kapakinabangan ng mambabasa at bawat OFWs. - Max

Passport Renewal Appointment

Magre-renew po ako ng passport. Aware naman po ako na kailangang mag-set ng appointment muna thru on-line. Kaya last week nag-set po ako kaya lang dun sa website ng DFA, hindi po sa website ng pcg.jeddah.org. Eh andito po ako sa Dammam. Ano po dapat kong gawin? Kasi po nang mag-fill up ulit ako kanina sa website ng pcg-jeddah, hindi na po in-accept. – from Melai ng KSA

Hi Melai, obviously the reason kung bakit di na in-accept yung appointment application mo ay sa dahilang may nauna ka ng application which is valid. OK lang naman yung application mo sa DFA. Hintayin mo na lang yung name mo sa darating na schedule ng EOW. As of now kasi ang mga naka-schedule para sa Embassy On-Wheels sa 19-20 May ay yung mga nagpa-appoint from 15 February hanggang 15 March 2011. - Max

Extension ng Amnesty Para sa mga Overstayers, Nilinaw

by Max Bringula Chavez
Tinig sa Disyerto, Abante ME Edition
Published on 18 May 2011

Magandang balita ang pag-extend ng dateline ng Amnestiya para sa mga overstayers na hanggang 14 September 2011 na. Ito ang inihayag kamakailan lamang ng Ministry of Interior ng Saudi upang mabigyan ng higit pang panahon ang mga nais na mag-avail ng Royal Pardon na ito na ibinigay ng Hari ng Saudi Arabia noong nakaraang taon at may dateline na 23 March 2011.

Ang extension na ito’y bunsod ng pagdagsa ng napakaraming aplikante na nagnanais na ma-avail ang nasabing amnestiya kung kaya’t di kinaya ng Ministry na ma-process lahat ang mga dokumentong natanggap at mabigyan ng exits bago pa man dumating ang unang dateline.

Kung kaya’t para roon sa mga nagnanais na ma-avail ang Amnestiyang ito, maaari pa kayong humabol pa hanggang 14 September 2011.

Gayunpaman, nais linawin ng Embahada ng Pilipinas sa Saudi Arabia ang eksaktong kinapapalooban o coverage ng Royal Pardon pagkat may conflicting reports na lumabas sa mga pahayagan kamakailan lamang patungkol sa kung sino ba ang pwedeng mag-avail nito.

Ayon sa pahayagang AlRiyadh na may petsang 28 April 2011, ang pardon ay para roon lamang sa mga expatriates na nag-overstay dahil napaso na ang kanilang Haj, Umrah, o Visit visas, bago ang 25 September 2010.

Subalit ayon naman sa Arab News na may petsang 28 April 2011, ang amnestiya ay di lamang sa mga visa overstayers kungdi maging yung mga tumakas sa kanilang employer.

Sa ngayon ay hinihintay pa ng Philippine Embassy ang magiging tugon ng Saudi Ministry of Interior sa sulat na kanilang ipinadala.

Matatandaang ang Amnestiyang inilabas noong 23 September 2010 ay para sa mga overstayers na pilgrims at visit visa holders na ang visa ay paso na at hindi sa mga tumakas o umalis sa kanilang employers sa iba’t ibang kadahilanan. Kaya’t ating pinapaalalahanang muli ang mga kababayan natin na huwag maniniwala sa mga taong mangangako na kayo ay pauuwiin sa pamamagitan ng Amnestiya at hihingan kayo ng pera pang-ticket kung hindi naman kayo sakop sa coverage ng nabanggit sa itaas.

Gayunpaman, kung may development o pagbabago sa coverage ay ating ipaaalam agad sa mga kababayan natin.

Penalty sa mga Kumukupkop sa Overstayers

Samantala, ating pinapaalalahanan ang mga kababayan natin na kumukupkop sa mga overstayers na ang ganitong bagay ay ipinagbabawal sa batas ng Saudi at ang mahuhuling gumagawa nito pati na ang pagtra-transport sa kanila at pagbibigay ng trabaho ay may karampatang parusa kapag nahuli. Sampung libong riyals ang penalty at may pagka-kulong ng anim na buwan.

Ang mga kumpanya naman at private organizations na mahuhulihang may visit visa holders na ang visa ay paso na ay papatawan din ng parehong parusa tulad ng ating nabanggit.

Ang batas na ito ay sumasaklaw sa lahat ng mga expatriates na dumating sa Saudi Arabia on a visit visa upang bisitahin ang kanilang pamilya or for business reasons. Kung kaya’t dapat iwasang ma-expire ang visa upang di mapatawan ng parusa kapag mahuli.